ระบำศรีวิชัย
|
||
ระบำศรีวิชัยเป็นระบำราณคดี
เกิดขึ้นเมื่อกลางปี พ.ศ. ๒๕๐๙ โดยได้รับแจ้งจากคุณประสงค์ บุญเจิม เอกอัครราชทูตไทย
ประจำกรุงกัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย ว่าท่านตนกู อับดุลราห์มาน นายกรัฐมนตรีแห่งมาเลเซีย
ต้องการจะได้นาฎศิลป์จากประเทศไทยไปถ่ายทำเป็นภาพยนต์เรื่อง Raja Bersiyong
ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัยที่ท่านตนกูแต่งขึ้น จึงขอให้กรมศิลปากรจัดระบำให้
๒ ชุด คือ รำซัดชาตรี และระบำศรีวิชัย สำหรับระบำศรีวิชัยเป็นการศึกษาค้นคว้าขึ้นใหม่
โดยหาแบบอย่างเครื่องดนตรี เช่น เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี เครื่องเป่า
จากภาพจำหลักที่พระสถูปบุโรพุทโธ ในเกาะชวา และมอบให้ศาสตราจารย์มนตรี ตราโมท
เลือกเครื่องดนตรีของไทยที่มีลักษณะใกล้เคียงกันบ้าง นำมาผสมปรับปรุงเล่นเพลงประกอบจังหวะระบำขึ้น ดนตรีที่ใช้ประกอบการแสดงระบำศรีวิชัย ๑.
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องดีด ได้แก่ กระจับปี่ คือ
พิณ ๔ สายชนิดหนึ่ง เครื่องแต่งกาย -
เสื้อในนาง ตัวเสื้อใช้ผ้าต่วนเนื้อหนาสีเนื้อ
เป็นเสื้อเข้ารูปไม่มีแขน ดันทรง เปิดช่วไหล่และหลัง |
||
|
ท่าออก หันตัวไปทางซ้าย
มือทั้งสองจีบคว่ำระดับชายพก เอียงซ้าย ประเท้าขวาวิ่งมาด้านหน้า |
||
หันตัวไปทางขวา เท้าซ้ายก้าวข้าง เท้าขวาก้าวไขว้ กระทุ้งเท้าซ้ายด้านหลัง ย่อเข่า ม้วนมือปล่อยจีบ ตั้งวงระดับสะโพก กันศอก กระทายไหล่ขวา เอียงขวา ยืดยุบเข่าขยับเท้าและข้อมือ ๕ ครั้ง จังหวะช้า ๒ เร็ว ๓ หมุนตัวไปทางซ้าย
มือจีบคว่ำม้วนมือปล่อยจีบเป็นวง และรำท่าเดียวกัน |
||
หันตัวไปทางขวา จังหวะก้าวเท้าเหมือนเดิม มือขวาจีบคว่ำ ม้วนมือปล่อยจีบเป็นวง มือซ้ายจีบส่งหลัง กระทายไหล่ขวา ขยับเท้าและข้อมือขวา ยืดยุบ ๗ ครั้ง จังหวะช้า ๔ จังหวะเร็ว ๓ หมุนตัวไปทางซ้าย สลับมือวงและจีบ ยืดยุบจังหวะเดียวกัน |
||
หันหน้าตรง ก้าวเท้าซ้าย มือซ้ายจีบคว่ำ มือขวาแบหงาย เอียงซ้าย เปลี่ยนเป็นมือซ้ายสอดจีบเป็นวงบัวบาน มือขวาจีบคว่ำแขนตึงด้านข้าง กระดกเท้าขวา เอียงขวา ก้าวเท้าขวา มือขวาจีบคว่ำ มือซ้ายแบหงาย เอียงขวา เปลี่ยนเป็นมือขวาสอดจีบเป็นวงบัวบาน มือซ้ายจีบคว่ำแขนตึงด้านข้าง กระดกเท้าซ้าย เอียงซ้าย |
||
ก้าวเท้าซ้าย มือซ้ายสอดจีบ ปล่อยเป็นวงบัวบาน มือขวาเลื่อนวงมาเป็นวงหน้า กระดกเท้าขวา เอียงขวา ก้าวเท้าขวา มือขวาจีบคว่ำสอดจีบ ปล่อยเป็นวงบัวบาน มือซ้ายเลื่อนวงมาเป็นวงหน้า กระดกเท้าซ้าย เอียงซ้าย |
||
วางเท้าซ้าย ขยับเท้าขวาและไหล่ตามจังหวะช้า ๒ และเร็ว ๓ | ||
แทงมือขวาตี้งวงสูงปัดปลายมือมาข้างหน้า กันศอกเป็นวงโค้ง มือซ้ายวงระดับสะโพก จรดเท้าขวา ลักคอ ขยับมือตามจังหวะ แทงมือซ้ายตี้งวงสูงปัดปลายมือมาข้างหน้า กันศอกเป็นวงโค้ง มือขวาวงระดับสะโพก จรดเท้าซ้าย ลักคอ ขยับมือตามจังหวะ |
||
หันตัวไปทางขวา ทรุดเข่าลงนั่งบนส้นเท้า เข่าขวาเหลื่อมสูงกว่าเข่าซ้าย มือขวาตั้งวงระดับไหล่ มือซ้ายวงระดับสะโพก ลักคอและขยับมือตามจังหวะ มือจีบคว่ำ หมุนตัวไปทางซ้าย นั่งบนส้นเท้า เข่าซ้ายเหลื่อมสูงกว่าเข่าขวา มือซ้ายตั้งวงระดับไหล่ มือขวาวงระดับสะโพก ลักคอและขยับมือตามจังหวะ |
||
ลุกขึ้นยืน ก้าวเท้าขวาเอียงซ้าย มือทั้งสองจีบล่อแก้วระดับอก
เท้าซ้ายลงส้นเท้าด้านข้าง มือขวาล่อแก้วแขนตึงด้านข้าง มือซ้ายล่อแก้ว ตั้งข้อมือระดับชายพก |
||
หันด้านซ้าย ถอนเท้าซ้าย มือซ้ายล่อแก้วคว่ำแขนตึงระดับไหล่ มือขวาล่อแก้วหักข้อมือเข้าหาตัวระดับไหล่ซ้าย ตวัดเท้าขวา แล้วเขย่งเท้าทั้งสอง หมุนรอบตัวเองไปทางขวา |
ก้าวเท้าขวาเอียงซ้าย มือทั้งสองจีบล่อแก้วระดับอก
เท้าซ้ายลงส้นเท้าด้านข้าง มือขวาล่อแก้วแขนตึงด้านข้าง มือซ้ายล่อแก้ว ตั้งข้อมือระดับชายพก |
||
ก้าวเท้าซ้ายเอียงขวา มือทั้งสองจีบล่อแก้วระดับอก
เท้าขวาลงส้นเท้าด้านข้าง มือซ้ายล่อแก้วแขนตึงด้านข้าง มือขวาล่อแก้ว ตั้งข้อมือระดับชายพก |
||
ก้าวเท้าขวา มือขวาล่อแก้วตั้งข้อมือบนมือซ้ายที่ล่อแก้วหงาย กางศอกทั้งสองระดับไหล่ กดไหล่ซ้ายลักคอ กดไหล่ขวาลักคอ แล้วกลับมากดไหล่ซ้ายลักคออีกครั้ง |
||
หันหน้าตรง กระทายไหล่ขวาตามจังหวะ พร้อมกับกระทุ้งจมูกเท้าซ้ายตามจังหวะ
ประสมเท้าชิดตึงเข่า มือขวาคว่ำ ซ้อนบนมือซ้ายที่แบหงายระดับใต้คาง ขยับเท้าไปทางซ้าย เอียงขวาพร้อมกับกระดิกปลายนิ้วมือไปด้วย |
||
มือซ้ายคว่ำ ซ้อนบนมือขวาที่แบหงายระดับใต้คาง ขยับเท้ากลับไปทางขวา เอียงซ้ายพร้อมกับกระดิกปลายนิ้วมือไปด้วย
หน้าตรง จีบล่อแก้วซ้อนข้อมือ มือขวาอยู่บน กระทายไหล่ขวาตามจังหวะพร้อมกับกระทุ้งจมูกเท้าซ้าย |
||
มือทั้งสองยังจีบล่อแก้ว ม้วนมือซ้ายตั้งวงหน้า มือขวาวงบัวบาน เดินย่ำเท้าขวา-ซ้ายสลับกันตามจังหวะ
วนไปทางซ้าย มือขวาและซ้ายสลับกันวงหน้าและวงบัวบาน |
||
มือทั้งสองจีบหงายระดับอก
ก้าวซ้าย ก้าวขวา กระดกเท้าซ้าย มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงด้านข้าง ก้มหน้าเล็กน้อย |
||
วางเท้าซ้าย ก้าวเท้าขวา หันไปทางขวา กระดกเท้าซ้ายพร้อมกับมือขวาจีบปรกข้าง มือซ้ายจีบส่งหลัง รำสองท่านี้สลับกัน ๘ ครั้ง
|
||
ท่าจบ ก้าวเท้าขวา เอียงขวา มือจีบหงายระดับอก
ก้าวเท้าซ้าย เอียงซ้าย พนมมือขึ้นระดับหน้าผาก แล้วลดพนมมือระดับอก ย่อตัวแล้วยืดตัวขึ้น |