รำฉุยฉายเบญกายแปลง เป็นลีลาการร่ายรำของตัวนางเบญกาย บุตรีของพิเภกพญายักษ์ ซึ่งเป็นน้องของทศกัณฐ์ ครั้งหนึ่งทศกัณฐ์วางอุบายที่จะล่อลวงพระรามว่านางสีดาตายเสียแล้ว จึงใช้ให้เบญกายแปลงเป็นสีดา ด้วยเหตุนี้จึงให้กำเนิดชุดนาฏศิลป์ที่งดงาม คือ ฉุยฉายเบญกายแปลง
      บทร้องประกอบการรำ ปรากฏอยู่ในบทคอนเสิร์ต พระนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ เป็นครั้งแรกในชุดตับนางลอย
     กระบวนการลีลาท่ารำสันนิษฐานว่า หม่อมครูท่านต่างๆ ของเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ เป็นผู้คิดประดิษฐ์ขึ้น และถ่ายทอดสืบต่อมา
     ดนตรีประกอบการแสดง ใช้วงปี่พาทย์บรรเลง